Η “Α” έλεγε συχνά ‘’τι καλά που θα ήταν αν με έδιωχναν από τη δουλειά. Η αποζημίωση που θα έπαιρνα θα ήταν τεράστια και θα ήμουν επιτέλους χαρούμενη, γιατί θα μπορούσα να αφοσιωθώ εξ ολοκλήρου στην οικογένειά μου. Τους βαρέθηκα”. Μόνο που η μέρα αυτή ήρθε και η “Α” ένιωσε να χάνεται η γη κάτω από τα πόδια της. Κρύφτηκε στο καβούκι της και απομονώθηκε από γνωστούς και φίλους, αμφισβητώντας τον εαυτό της και προσπαθώντας να γιατρέψει τις πληγές της. Παλεύοντας να βρει την καινούργια της ταυτότητα. Ποια ήταν και τι άξιζε κι αν άξιζε …
Κακά τα ψέματα, η απόρριψη πονάει κι αυτό το ξέρουμε από τα πρώιμα χρόνια της ζωής μας. Όλοι έχουμε βιώσει τον πόνο της απόρριψης ή θα τον βιώσουμε στο μέλλον. Μια ερωτική απογοήτευση, μια απόλυση ή ένας υποβιβασμός, η εκκωφαντική σιωπή ενός φίλου, μια πρόσκληση που περίμενες και ποτέ δεν έφτασε, χωρίς να μπορείς να καταλάβεις το γιατί.
Τι είναι όμως η απόρριψη και πότε τη νιώθουμε; Νιώθουμε απόρριψη όταν δεν μας αποδέχονται, όταν δεν μας εγκρίνουν. Όταν δεν μας περιλαμβάνουν σε κάτι που επιθυμούμε. Σε ένα εργασιακό project, σε μια εκδρομή, σε οτιδήποτε θα θέλαμε να λάβουμε μέρος. Η απόρριψη περιλαμβάνει την απώλεια σε κάτι που είχαμε ή θέλαμε. Και η απόρριψη, όπως και η εγκατάλειψη, μας αφήνει να νιώθουμε ανεπιθύμητοι και όχι αρκετά καλοί.
Θυμηθείτε αν έχετε βιώσει κάποια από αυτές τις κοινές απορρίψεις, στην παιδική ή εφηβική ηλικία αλλά και μετέπειτα. Από τα μαθητικά σας χρόνια αλλά και μέσα στο σπίτι, στο γραφείο, στις κοινωνικές ομάδες που συμμετέχετε.
Νιώσατε να σας επικρίνουν, να σας κοροϊδεύουν για τον οποιοδήποτε λόγο ή να σας παραμελούν; Να προσέχουν περισσότερο τον μεγαλύτερο ή μικρότερο αδελφό/η; Να παραγκωνίζουν τα συναισθήματά σας; Να σας ζητούν μονίμως να σωπάσετε; Να υποτιμούν τις ικανότητές σας; Να σας εγκαταλείπουν; Να σας κάνουν στην άκρη, να σας σας αγνοούν; Να μην λαμβάνεται υποστήριξη, να σας έχουν απολύσει από την εργασία σας, να σας έχουν εξαπατήσει; Ο ερωτικός/η σύντροφος να σας έχει απατήσει;
Η λίστα της απόρριψης αν κάτσουμε να την επεξεργαστούμε, διαρκώς μεγαλώνει. Γι’ αυτό, καλό θα ήταν να θυμόμαστε ότι η απόρριψη μας οδηγεί σε ψευδείς πεποιθήσεις για τον εαυτό μας, ειδικά όταν υπάρχει συχνότητα κι όταν την αντιμετωπίζουμε σε νεότερη ηλικία.
Τα μικρά παιδιά είναι πολύ ευάλωτα στην απόρριψη. Προσπαθώντας να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους, ακόμα κι ένα υποτιμητικό νεύμα μπορεί να τα οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα για τον εαυτό τους. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε λέξεις, τα παιδιά αντιλαμβάνονται με όλες τους τις κεραίες ότι δεν έχουν την ‘’έγκριση’’ που χρειάζεται για να γίνουν αποδεκτά και η επαναλαμβανόμενη επίκριση, ερμηνεύεται ως δική τους ανεπάρκεια κι αυτή η ερμηνεία για τον εαυτό τους, τα συνοδεύει σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους.
Επειδή η απόρριψη είναι τόσο επώδυνη, προσπαθούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από το να τη βιώσουμε κι άλλη μια φορά. Πως το πετυχαίνουμε; Υψώνοντας συναισθηματικούς τοίχους ή αποφεύγοντας να μοιραστούμε ευαίσθητες πληροφορίες για εμάς. Πιστεύουμε λανθασμένα ότι με αυτό τον τρόπο θα προφυλάξουμε τον εαυτό μας και θα μηδενίσουμε την πιθανότητα να νιώσουμε ξανά τον πόνο της απόρριψης. Αν κρατήσουμε τους ανθρώπους σε απόσταση, αν δεν επιτρέψουμε στον εαυτό μας να ερωτευτεί, εάν δεν νιώσουμε τα βαθιά συναισθήματα αγάπης, θα γλυτώσουμε από το αίσθημα της απόρριψης.
Όταν πιστεύουμε ότι η απόρριψη είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής μας, είναι σαν να την περιμένουμε, να την προσδοκούμε και πολλές φορές θα παρατηρήσουμε ότι προσπαθώντας να αποφύγουμε τον πόνο και την απώλεια, απορρίπτουμε εμείς τους άλλους, για να γλυτώσουμε, να προλάβουμε. Η απόρριψη των άλλων μας δίνει την αίσθηση ότι έχουμε τον έλεγχο της κατάσταση, ότι βρισκόμαστε σε θέση ισχύος. Μόνο που αυτή η αίσθηση είναι ψευδής, γιατί σε καμία περίπτωση δεν κάνει την απώλεια να πονάει λιγότερο!
Το να υψώνουμε συναισθηματικούς τοίχους και να απορρίπτουμε πρόωρα τους άλλους δεν μας βοηθά να δημιουργήσουμε ικανοποιητικές σχέσεις και δεν μας προστατεύει από τον πόνο της απόρριψης.
Πώς να αντιμετωπίσετε την απόρριψη;
- Αναγνωρίστε τον πόνο και πενθήστε ελεύθερα
Απόρριψη είναι η απώλεια κάτι ή κάποιου που είχατε ή ήλπιζα να έχετε. Συχνά, νιώθουμε ντροπή ή αμηχανία όταν μας απορρίπτουν και απλώς θέλουμε να το αφήσουμε πίσω μας. Μερικές φορές, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας, να αρνούμαστε ότι πονάμε ή να κάνουμε πράγματα όπως το να πίνουμε ή να τρώμε πάρα πολύ για να ανταπεξέλθουμε.
Το πένθος περιλαμβάνει την αποδοχή των συναισθημάτων σας. Δεν υπάρχει λόγος να τα αρνείστε, να τα καταπιέζετε ή να προσπαθείτε να μην νιώσετε τίποτα. Το κλάμα, η τήρηση του ημερολογίου συναισθημάτων, η θεραπεία, η άσκηση, η επαφή με τη φύση, η επιπλέον αυτοφροντίδα μπορούν να σας βοηθήσουν. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να επεξεργαστεί τα συναισθήματά σας. Η διάρκεια και η ένταση της θλίψης θα εξαρτηθεί από το τι έχετε χάσει. Θα μπορούσε να διαρκέσει για μια μόνο στιγμή ή για μήνες.
- Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας
Είναι φυσικό να θέλετε να μάθετε γιατί σας απέρριψαν. Ωστόσο, θα ήταν καλό να θυμάστε ότι δεν υπάρχουν πάντα σαφείς λόγοι απόρριψης. Συνήθως, όταν δεν έχουμε απαντήσεις, κατηγορούμε τον εαυτό μας. Υποθέτουμε ότι δεν ήμασταν αρκετοί, ότι είμαστε δύσκολοι, ξεροκέφαλοι, ανεπαρκείς, ανόητοι, κ.λπ. Υπάρχει περίπτωση από τα πρώιμα χρόνια να έχετε πειστεί ότι είστε ανεπαρκείς και να κατηγορείτε τον εαυτό σας για την απόρριψη. Αυτές είναι πεποιθήσεις που μπορείτε πλέον να επιλέξετε να πετάξετε ελεύθερα στον κάδο απορριμμάτων. Μην ξεχνάτε ότι τα πιο ικανά, μορφωμένα, έξυπνα, όμορφα, ελκυστικά άτομα κάποια στιγμή στη ζωή θα βιώσουν την απόρριψη. Αυτό που σας ενδιαφέρει από αυτή την εμπειρία είναι να μελετήσετε πως θα γίνετε καλύτεροι, πως θα εξελιχθείτε.
- Επιλέξτε την ανθεκτικότητα
Η ανθεκτικότητα είναι η ικανότητά μας να ανακάμπτουμε κι όπως λέει ένα Ιαπωνικό ρητό, ‘’επτά φορές κι αν πέσεις, οκτώ να σηκωθείς’’. Κρατήστε το μυαλό σας ανοιχτό. Από τη διαδρομή της απόρριψης θα περάσουμε όλοι κι αντί να ψάχνετε διαρκώς να βρείτε ποιος φταίει, επιλέξτε να εστιάσετε σε λύσεις. Αναλογιστείτε τι μπορείτε να μάθετε από την εμπειρία και επιλέξτε να βελτιωθείτε. Αναζητήστε υποστήριξη και διατηρήστε την αίσθηση του χιούμορ. Μην ξεχνάτε τα δυνατά σας σημεία και δείτε τα λάθη ως απαραίτητα βήματα στον δρόμο προς την επιτυχία. Αγκαλιάστε και φροντίστε τον εαυτό σας. Να είστε σίγουροι ότι θα τα καταφέρετε κι αυτή τη φορά.
‘’Οι πιο ένδοξες στιγμές της ζωής δεν είναι οι λεγόμενες μέρες επιτυχίας, αλλά, περισσότερο, οι μέρες εκείνες που, μετά από απόρριψη και απελπισία, αισθάνεσαι να μεγαλώνει μέσα σου η θέληση για ζωή και η υπόσχεση για μελλοντικά επιτεύγματα’’
Gustave Flaubert
* * *
Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε σχέση είναι διαφορετική, ειδικά αυτή με τον εαυτό μας. Καλό είναι να μην υποτιμάται η συνεργασία με έναν εξειδικευμένο σύμβουλο που με τις γνώσεις του και την εμπειρία του θα μπορέσει να προσφέρει βοήθεια και μια πιο ξεκάθαρη ματιά. Σε περίπτωση που θέλετε να μιλήσετε για τους δικούς σας προβληματισμούς, κλείστε τη συνεδρία σας εδώ για να συζητήσουμε ό,τι σας απασχολεί.
Γαβριέλλα Καραπατή